Bezpieczeństwo energetyczne Polski przeszło znaczącą transformację w ostatnich latach. Sprawdź, jak obecnie wygląda struktura dostaw gazu ziemnego do naszego kraju i jakie działania podjęto, by uniezależnić się od pojedynczego dostawcy.
Główne źródła gazu ziemnego w Polsce
Polski system gazowy opiera się na trzech filarach, które wspólnie tworzą zrównoważony miks energetyczny. Podstawę stanowi krajowe wydobycie, uzupełniane importem poprzez infrastrukturę rurociągową oraz w formie LNG. Dodatkowym źródłem jest metan pozyskiwany z kopalni węgla kamiennego w GOP.
Transformacja systemu dostaw pozwoliła Polsce skutecznie ograniczyć zależność od rosyjskiego gazu. Obecnie, dzięki działaniom Polskiego Górnictwa Naftowego i Gazownictwa (część Grupy Orlen), kraj dysponuje zdywersyfikowanym portfolio dostawców, co znacząco wzmacnia pozycję negocjacyjną i minimalizuje ryzyko przerw w dostawach.
Krajowe wydobycie gazu
Rodzime złoża gazu ziemnego, zlokalizowane głównie na Podkarpaciu i w Wielkopolsce, zapewniają około 5 miliardów m³ gazu rocznie, pokrywając 20-25% krajowego zapotrzebowania. PGNiG prowadzi eksploatację w kilkudziesięciu lokalizacjach, z czego najważniejsze znajdują się w okolicach Odolanowa i Kościana.
Uzupełniającym źródłem pozostaje metan pozyskiwany podczas odmetanowywania śląskich kopalni. Mimo że wielkość krajowego wydobycia utrzymuje się na stabilnym poziomie, stanowi ono istotny element w strategii dywersyfikacji, szczególnie w obliczu zmiennych cen na rynkach międzynarodowych.
Import gazu do Polski
- Baltic Pipe – przepustowość do 10 miliardów m³ gazu rocznie z Norweskiego Szelfu Kontynentalnego
- Terminal LNG w Świnoujściu – możliwość odbioru ponad 6 miliardów m³ gazu rocznie
- Interkonektory z Litwą i Słowacją – zapewniające dodatkowe możliwości dostaw
- Własne wydobycie Grupy Orlen na 17 złożach norweskich
- Dostawy LNG z USA, Kataru i innych kierunków
Rola terminali LNG w Polsce
Terminal LNG w Świnoujściu umożliwia Polsce import skroplonego gazu ziemnego z dowolnego kierunku na świecie. Proces kriogeniczny, obniżający temperaturę gazu do około -162°C, zmniejsza jego objętość około 600-krotnie, co znacząco usprawnia transport morski.
Gazoport w Świnoujściu systematycznie zwiększa swoje możliwości – obecnie pozwala na odbiór ponad 6 miliardów m³ gazu rocznie, a prowadzona rozbudowa dodatkowo powiększy ten potencjał. Terminal stał się fundamentem polskiej transformacji energetycznej, umożliwiając elastyczne reagowanie na zmiany rynkowe i geopolityczne.
Znaczenie terminali LNG dla bezpieczeństwa energetycznego
Od 2016 roku terminal w Świnoujściu radykalnie zmienił strukturę polskiego importu gazu. Infrastruktura ta umożliwia szybką reakcję na zmiany geopolityczne, co było szczególnie istotne po rosyjskiej inwazji na Ukrainę. Technologia regazyfikacji pozwala również na tworzenie strategicznych zapasów surowca, zwiększając odporność systemu na potencjalne kryzysy energetyczne.
Główne kierunki importu LNG
| Kraj | Charakterystyka dostaw |
|---|---|
| USA | Największy wolumen importu, stabilne kontrakty długoterminowe |
| Katar | Jeden z pierwszych partnerów, stabilne dostawy |
| Norwegia | Dostawy LNG oraz przez Baltic Pipe |
Baltic Pipe i jego wpływ na polski rynek gazu
Baltic Pipe stanowi przełomową inwestycję w polskim systemie gazowym, umożliwiając transport do 10 miliardów m³ gazu ziemnego rocznie z Norweskiego Szelfu Kontynentalnego przez Danię do Polski. Uruchomienie gazociągu w 2022 roku otworzyło nowy, niezależny korytarz dostaw surowca, fundamentalnie zmieniając strukturę importu gazu w kraju.
Wraz z terminalem LNG w Świnoujściu, Baltic Pipe tworzy tzw. Bramę Północną – system infrastruktury pozwalający na rezygnację z rosyjskiego gazu. Szczególnie istotny jest fakt, że Polska uzyskała dostęp do norweskich złóż, w tym tych eksploatowanych przez PGNiG (obecnie część Grupy Orlen).
Cel i znaczenie projektu Baltic Pipe
- Zapewnienie niezależności energetycznej poprzez import gazu z Norwegii
- Eliminacja uzależnienia od dostaw rosyjskiego surowca
- Wzmocnienie bezpieczeństwa energetycznego Europy Środkowo-Wschodniej
- Stworzenie nowego korytarza dostaw gazu z północy na południe kontynentu
- Możliwość tranzytu norweskiego gazu do sąsiednich państw
Postępy w realizacji Baltic Pipe
| Element infrastruktury | Charakterystyka |
|---|---|
| Gazociąg na dnie Morza Północnego | Połączenie Norwegii z Danią |
| System duński | Rozbudowa sieci przesyłowej i tłocznia gazu |
| Gazociąg podmorski | Połączenie Danii z Polską przez Morze Bałtyckie |
| Sieć polska | Rozbudowa krajowej infrastruktury przesyłowej |
Gazociąg osiągnął pełną przepustowość 30 listopada 2022 roku, realizując założenia projektowe. Obecnie polskie firmy aktywnie wykorzystują nową infrastrukturę, importując gaz z norweskich złóż, co przyczynia się do elastyczności i niezależności systemu dostaw w 2023 roku.
