Elektrownia wodna Rożnów to wyjątkowy obiekt energetyczny, który od ponad 80 lat dostarcza czystą energię i chroni region przed powodziami. Poznaj fascynującą historię tej imponującej budowli oraz jej znaczenie dla polskiej energetyki.
Historia i lokalizacja Elektrowni Rożnów
Elektrownia wodna Rożnów, zarządzana przez Tauron Elektrownia Wodna, znajduje się we wsi Rożnów. Usytuowana jest w malowniczym miejscu między cyplem góry Łazy (323 m n.p.m.), znanym również jako Łaziska, a stromym, zalesionym północnym szczytem Ostrej Góry (459 m n.p.m.).
Budowę elektrowni rozpoczęto w lutym 1935 roku w ramach planów elektryfikacji międzywojennej Polski. Powstanie zapory doprowadziło do utworzenia Jeziora Rożnowskiego, które obecnie pełni podwójną funkcję – zbiornika retencyjnego oraz popularnego miejsca wypoczynku.
Budowa i rozwój elektrowni w latach 1935-1942
Realizacja tego strategicznego projektu infrastrukturalnego rozpoczęła się z inicjatywy rządu polskiego, który postawił na rozwój energetyki wodnej. Pierwsze lata poświęcono przygotowaniu terenu i tworzeniu fundamentów.
Mimo wybuchu II wojny światowej w 1939 roku, prace kontynuowano. W 1942 roku ukończono budowę elektrowni wraz z dwutorową linią elektroenergetyczną. Zainstalowane wówczas urządzenia, po licznych modernizacjach, działają do dziś, stanowiąc świadectwo polskiej myśli inżynieryjnej.
Geograficzne położenie i znaczenie Jeziora Rożnowskiego
- powierzchnia zbiornika – około 16 km²
- długość – około 22 km
- lokalizacja – malownicza dolina Dunajca otoczona wzgórzami Pogórza Rożnowskiego
- funkcje ochronne – regulacja przepływu wody podczas wezbrań
- znaczenie turystyczne – centrum sportów wodnych i rekreacji
- wartość ekologiczna – siedlisko ptaków wodnych i ryb
Struktura i działanie Elektrowni Rożnów
Elektrownia wykorzystuje siłę spiętrzonej wody Dunajca, przekształcając ją w energię elektryczną za pomocą czterech turbin wodnych. Powstałe w wyniku spiętrzenia Jezioro Rożnowskie służy jako naturalny zbiornik retencyjny. Za modernizację i bieżące funkcjonowanie obiektu odpowiada grupa Tauron.
Charakterystyka zapory i hydrozespołów
Betonowa zapora w Rożnowie skutecznie spiętrza wody Dunajca, harmonijnie komponując się z okolicznym krajobrazem. Sercem elektrowni są cztery hydrozespoły wyposażone w turbiny. Dzięki regularnym modernizacjom, obejmującym wymianę elementów turbin i unowocześnienie systemów sterowania, obiekt zachowuje wysoką efektywność produkcji energii.
Rola elektrowni w ochronie przeciwpowodziowej
Zbiornik dolny elektrowni pełni funkcję bufora podczas intensywnych opadów i wezbrań rzeki. Grupa Tauron planuje zwiększenie możliwości retencyjnych obiektu, a projektowana elektrownia szczytowo-pompowa Rożnów II ma umożliwić przyjęcie do 10% wód powodziowych.
Przyszłość Elektrowni Rożnów i nowe inwestycje
Grupa TAURON planuje budowę elektrowni szczytowo-pompowej, która zwiększy potencjał energetyczny regionu. Projekt wpisuje się w strategię rozwoju odnawialnych źródeł energii i magazynowania nadwyżek energetycznych. Rozpoczęcie eksploatacji przewidziano na 2033 rok, a szacowane nakłady inwestycyjne sięgają kilku miliardów złotych.
Planowana elektrownia szczytowo-pompowa i jej znaczenie
Nowa elektrownia szczytowo-pompowa w Rożnowie będzie imponującym obiektem energetycznym o następujących parametrach:
- moc – 700 MW
- pojemność – 3,5 tys. MWh
- długość górnego zbiornika – około 1000 m
- szerokość zbiornika – od 320 do 560 m
- szacowany koszt inwestycji – około 6 miliardów złotych
Elektrownia Rożnów II, zlokalizowana nad Jeziorem Rożnowskim w pobliżu Nowego Sącza, wzmocni system ochrony przeciwpowodziowej regionu. Obiekt przyjmie do 10% dopływu fali powodziowej Dunajca do Jeziora Rożnowskiego. Grupa TAURON obecnie koncentruje się na uzyskaniu niezbędnych pozwoleń, co umożliwi rozpoczęcie prac budowlanych.
Wpływ na transformację energetyczną i magazyny energii
Elektrownia szczytowo-pompowa w Rożnowie stanowi istotny element w procesie transformacji energetycznej Polski. Jej głównym zadaniem będzie magazynowanie nadwyżek energii z niestabilnych źródeł odnawialnych, takich jak wiatr i słońce. System działa dwutorowo – w okresach niskiego zapotrzebowania pompuje wodę do górnego zbiornika, by później wykorzystać ją do produkcji prądu w czasie zwiększonego poboru.
Etap realizacji | Planowany termin |
---|---|
Studium wykonalności i warunki przyłączenia do KSE | koniec 2023 |
Uzyskanie decyzji środowiskowej | III kwartał 2025 |
Rozpoczęcie prac budowlanych | I kwartał 2026 |
Planowane oddanie do użytku | 2033 |
Inwestycja przyczyni się do zwiększenia bezpieczeństwa energetycznego Polski, stworzy nowe miejsca pracy w regionie oraz usprawni wykorzystanie odnawialnych źródeł energii.